Sinds 1995 reikt de Stichting Vrienden van Oud Hillegom een oorkonde uit aan de eigenaar of eigenaren van een Hillegoms pand dat in originele staat is behouden of historisch verantwoord is gerestaureerd.

Deze oorkonde is niet alleen een erkenning van de inspanningen van de huidige eigenaren, maar dient ook als inspiratiebron voor andere eigenaren van oude panden. Het herinnert ons eraan hoe waardevol het is om historische gebouwen te behouden en te restaureren, en moedigt anderen aan om hetzelfde te doen. Het draagt bij aan het behoud van het culturele erfgoed van Hillegom en zorgt ervoor dat de historische schoonheid van het dorp behouden blijft voor toekomstige generaties.

De Oorkonde van de Stichting Vrienden van Oud Hillegom wordt eenmaal per jaar tijdens de vriendenavond van maart uitgereikt aan eigenaren van Hillegomse pand(en). In aanmerking komen panden die:

• in originele staat zijn hersteld (totale, voltooide restauratie van een pand) met eigen middelen, op basis van historische gegevens (foto’s, archieven) met verantwoorde materialen, kleuren etc.;
• goed zijn onderhouden en/of onveranderd in de oorspronkelijke staat zijn behouden;
• Indien een pand een nieuwe eigenaar krijgt, dan kan een pand 10 jaar na de eerste oorkonde en na restauratie een tweede maal een oorkonde ontvangen.

Bij de beoordeling van het pand/de panden zal ook gekeken worden naar de omgeving hiervan. Bij de beoordeling is alleen van belang het gedeelte van het pand en de omgeving, zoals dat van de weg af te zien is.

Hoewel de oorkonde vanaf het begin af aan bedoeld was voor alle soorten gebouwen, bleek in de praktijk dat villa’s veel meer kans hadden op het winnen van de oorkonde dan andere panden. Daardoor wordt sinds 2016 gebouwen genomineerd in drie categorieën, die in een schema van drie jaar rouleren.

De categorieën gaan uit van de originele functie van het gebouw:

* De panden in de categorie overige gebouwen kunnen elk soort gebouw zijn in elke leeftijdscategorie, behoudens villa’s en woonhuizen. De werkgroep draagt bij de selectie hiervan zorg voor een gelijkwaardige voordracht van panden. Bijvoorbeeld 5 bollenschuren of 5 moderne panden of 5 winkelpanden, etc.

Indien besloten wordt een oorkonde uit te reiken aan een modern pand, dan wordt in dat geval het bouwen van architectonisch waardevolle panden in Hillegom aangemoedigd. Moderne panden die ten koste van cultuurhistorisch waardevolle objecten of landschappen zijn gebouwd, zijn uitgesloten van nominatie, tenzij het bestuur om moverende redenen anders beslist.